Stefaan Pennynck
Leestip van Stefaan Pennynck
De stille kracht

Een schitterende 'parabel'

4 februari 2025

Het verhaal

De oude visser Santiago heeft al 84 dagen niets gevangen. Hij wordt door het dorp als een ongeluksbrenger aanzien. Zijn leerjongen mag niet meer mee met hem, maar komt hem dagelijks helpen, eten brengen en wat babbelen. Santiago gelooft er in dat hij op de 85e dag geluk zal hebben. Hij zal verder gaan vissen dan gewoonlijk. De oude visser krijgt op die dag de grootste vis die hij, of de vissers van het dorp ooit gezien of gevangen hebben, aan de haak. Ondanks ontbering en strijd met de marlijn kan hij hem uiteindelijk vangen en terugkeren. Op de terugweg wordt de vis door de haaien weggevreten. Santiago komt na drie dagen uitgeput thuis met nog enkel een karkas aan zijn boot gebonden.

Een parabel

Het verhaal is ons inziens een parabel, namelijk een volledige metafoor* voor iemand op zijn diepste dieptepunt in het leven toch blijft volhouden en geloven in zichzelf en zijn lotsbestemming en dat dit tot een tot een nieuwe overwinning kan leiden en, hoewel alle leed dan nog niet gelden is, het zelfrespect, de trots over zichzelf en het aanzien tegenover de ‘anderen’ gered is. Uiteindelijk heeft Santiago het toch maar bewezen dat hij de grootste vis ooit kon vangen, dat hij een goeie visser is, ondanks zijn armoede, zijn eenzaamheid en het ongeloof dat de gemeenschap nog in hem had, behalve de jongen, die de enige was die hij gemist heeft op zijn tocht. Hemingway geeft ook het diep respect dat de man heeft voor de vis (en de natuur) mee. Terzelfdertijd is het een verheerlijking van het naakte, materieel primair en eenvoudig bestaan in overeenstemming met de natuur, dit tegenover de ‘moderne’ mens in de (opkomende, het boek dateert van 1952) consumptiemaatschappij, vervreemd van de natuur. We vinden dit expliciet terug in de sneer van Hemingway naar het einde van het verhaal onder de vorm van de commentaar van de rijke burgertoeristen, die denken dat de zwaardvis een haai is…

*Een parabel is een uitgebreide metafoor. In de metafoor wordt een woord op beeldende wijze in de plaats gesteld van een ander begrip, en de lezer of luisteraar interpreteert wat er eigenlijk, letterlijk, is bedoeld. De gelijkenis bedient zich, anders dan de metafoor, niet van een enkel woord, maar van een opzichzelfstaand verhaal. (Wikipedia)

Synopsis

Een oude Cubaanse visser die lang niets gevangen heeft, gaat ver de zee op om zich te bewijzen tegenover zijn jongere collega's.

Stefaan Pennynck
Leestip van Stefaan Pennynck
De stille kracht

De oude man en de zee
Titel:
De oude man en de zee
Auteur:
Ernest Hemingway
# pagina's:
110 p. : ill.
Uitgeverij:
Strengholt
ISBN:
9789049400415
Materiaal:
Boek
Onderwerp:
Mens en natuur, Zee

Gerelateerde leestips