Waarom willen we onsterfelijk zijn? Universele verhalen waarmee mensen proberen de confrontatie met de dood aan te gaan
In zijn boek Immortality: The Quest to Live Forever and How It Drives Civilization (2012) borduurt Stephen Cave voort op zijn achtergrond als filosoof en journalist om een breed publiek inzicht te bieden in de diepgewortelde menselijke drang naar onsterfelijkheid. Hij presenteert de zoektocht naar eeuwig leven als het fundament onder kunst, religie, wetenschap, maatschappij en cultuur.
In zijn kernmetafoor gebruikt hij het beeld van een "Mount of the Immortals": sinds het begin van de mensheid beklimmen we die berg, gedreven door een verlangen dat ons bijeengebracht - en verdeeld - heeft.
Cave identificeert vier universele verhalen waarmee mensen proberen de confrontatie met de dood aan te gaan:
1. Staying Alive: streven naar lichamelijke onsterfelijkheid. Van elixirs en de fontein van de jeugd tot moderne toepassingen zoals cryonisme (een procedure waarbij mensen die klinisch dood zijn, worden ingevroren) of het uploaden van bewustzijn.
2. Resurrection. Geloof in lichamelijke herrijzenis of wedergeboorte, gevonden in religies en mythen, én in hedendaagse speculatie over reanimatie of bewustzijnstransfer.
3. Soul. Het idee dat de ziel, los van het lichaam, voortleeft. Dit idee is diepgeworteld in religieuze en filosofische tradities.
4. Legacy. Het streven om via nakomelingen, werken of geschiedenis voort te bestaan. Dit is de fameuze vorm van onsterfelijkheid door herinnering.
Deze vier narratieven lopen als een rode draad door menselijke cultuur en motivatie.
In de afronding van het boek stelt de auteur een vijfde narratief voor: het Wisdom Narrative. In plaats van onsterfelijkheid na te jagen, kunnen we onze sterfelijkheid accepteren en leren dankbaarheid, verbondenheid en het hier en nu te waarderen. Dit narratief is geïnspireerd op stoïcijnse en epicuristische leefwijzen. Het moedigt aan om bewust te leven, betekenis te vinden in de begrensdheid zelf en zo - paradoxaal genoeg - iets van eeuwigheid te ervaren via momenten van volle aandacht.
Immortality van Stephen Cave is een boeiende mix van filosofie, geschiedenis en culturele reflectie. Het boek nodigt uit tot zelfonderzoek: Waarom willen wij onsterfelijk zijn? Welke verhalen vertellen we onszelf om dat verlangen op te lossen? En wat als we leren leven met onze beperkingen? Cave opent de ogen voor hoe existentiële angst menselijke beschaving heeft gevormd - en hij wijst ons op manieren waarop we, door wijsheid en dankbaarheid, zin kunnen vinden ongeacht eeuwigheidsstreven.
