Een 'Tijdloze' van de Nederlandstalige literatuur

De roman Van oude mensen, de dingen, die voorbijgaan (1906) vertelt het verhaal van een oude Indische familie in Den Haag, die wordt achtervolgd door een duister verleden. Het is echter meer dan een familiegeschiedenis. Het is een roman over tijd, geweten, en menselijke onmacht om zich te bevrijden van het verleden. Auteur Louis Couperus (1863-1923) toont op indringende wijze hoe oude mensen blijven hangen in een leven dat al lang voorbij is, terwijl de jonge generatie daartegen vecht, maar uiteindelijk ook gevangen raakt.

Dit is een moderne roman, met spookachtige flashbacks, monologues intérieurs en cliffhangers waaraan de oorspronkelijke feuilletonvorm nog te herkennen is. Dat de plot ijzersterk is, wist auteur Couperus ook. Met een knipoog laat hij aan het eind van het boek zijn alter ego, de schrijver-journalist Lot, overwegen om een roman te wijden aan de nu geheel ontraadselde moord. Maar lang hoeft Lot niet na te denken: 'Neen, dacht hij, en hij zei het bijna hardop; het zou mij te romantisch zijn.'

Dit sublieme boek behoort sinds jaar en dag - volkomen terecht - tot de Nederlandstalige literaire canon - ook in de nieuwste versie die KANTL, de Koninklijke Academie voor Nederlandse Taal en Letteren, bekendmaakte op 2 juli 2025.

Dit 'tijdloze' boek komt het best tot zijn recht als je het luidop leest.