Hoe weinig we écht weten over Shakespeare

Het boek Shakespeare. Een biografie, de Nederlandse vertaling van Shakespeare, The World as a Stage (2007) van de Amerikaans-Engelse schrijver Bill Bryson maakt deel uit van de reeks 'Eminent Lives', waarin korte biografieën van invloedrijke figuren worden gepresenteerd.

Dit is geen traditionele biografie: Bryson benadrukt vanaf het begin dat we eigenlijk opvallend weinig zeker weten over Shakespeare. Er zijn slechts een handvol documenten (doopakte, huwelijksakte, testament) en veel vermoedens. Hierdoor is het onmogelijk een volledige, klassieke biografie te schrijven.

Waarom is dit boek dan toch lezenswaard? Omdat hij de harde feiten bespreekt die we wél kennen en die afzet tegen de vele speculaties en mythes die door de eeuwen heen zijn ontstaan.

Bovendien schetst Bryson levendig hoe het Elizabethaanse Engeland eruitzag: het dagelijks leven in Stratford-upon-Avon en Londen, het theatercircuit, de censuur, en de populariteit van toneel. Dit helpt ons als lezer om Shakespeare in zijn historische omgeving te plaatsen.

De auteur gaat ook in op Shakespeares uitzonderlijke taalgebruik, zijn enorme bijdrage aan de Engelse literatuur en de manier waarop zijn werk na zijn dood werd verzameld en verspreid.

Het boek is zowel een eerbetoon als een relativering: Shakespeare was ontegenzeggelijk een van de grootste schrijvers ooit, maar het beeld dat wij van hem hebben is grotendeels gebouwd op gissingen en interpretaties. Bryson laat zien - in een luchtige, geestige en heldere stijl - dat we moeten leren leven met die onzekerheid.

(Nog dit en ter aanvulling bij het boek van Bill Bryson: tussen 2016 en 2020 produceerde de BBC de televisieserie Upstart Crow, een bijzonder geestige, satirische sitcom over hoe vrienden, familie, historische omstandigheden, en zijn rivalen William Shakespeare beïnvloedden in het schrijven van zijn toneelstukken. Spijtig genoeg zijn de 21 episodes niet voorzien van Nederlandse ondertiteling, maar met de 'subtitles English for the Hard of Hearing' komt je als kijker al een heel eind.)