Een reis naar de bronnen van een schrijverschap, in licht en schaduw

In Vlaamse vergezichten (2025) onderzoekt Erwin Mortier zijn eigen literaire herkomst en die van de Vlaamse letteren.

De auteur ontdekt dat een verre voorvader van hem, Jozef Tessely, in 1864 secretaris was van een van de eerste literaire verenigingen in Vlaanderen. Generaties later was zijn grootvader betrokken bij een Vlaamsgezinde beweging tijdens de Tweede Wereldoorlog.

Dit familieverleden fungeert als vertrekpunt voor een bredere verkenning van taal, identiteit en literatuur in Vlaanderen.

Zoals we weten uit Mortiers eerdere werk is zijn taalgebruik uitermate rijk en gelaagd. Zijn boek Vlaamse vergezichten biedt de lezer een verfrissende blik op de Vlaamse literaire traditie. De auteur slaagt erin iets universeels te tonen (vraagstukken van herkomst, taal en cultuur) door iets heel persoonlijks (zijn familiegeschiedenis) als vertrekpunt te nemen.

Dit boek van een van Vlaanderens grootste stilisten is niet geschikt voor snelle lectuur, maar zal geduldige lezers belonen met schitterende inzichten, zoals bijvoorbeeld het verband tussen landschap en schrijverschap - de Leiestreek in Mortiers geval.

Op pagina 10 lezen we: "Misschien is dat precies wat dit boek wil zijn: een verdwenen peer, opgedolven uit het geheugen, glanzend gemaakt met taal - en gedeeld met wie net als ik graag traag, meanderend leest."

De 'jadegroene zee' mag nog een bijrol spelen aan het slot van dit boek, waar de auteur het strand van Oostende bezoekt in de augustusmaand van 1914, de maand waarin Duitsland België binnenviel en de Eerste Wereldoorlog uitbrak: 'een conflict waarvan de echo's tot vandaag, en zelfs behoorlijk luid, nog altijd over dit continent rommelen'.