Het ondraaglijke gewicht van een kiezel
DE STENEN GETUIGEN. Hikaru Okuizumi. ****
Stenen eroderen tot zand. Zand zet zich af in rivieren, sedenteert, wordt opnieuw steen.
In elk steentje, hoe klein ook, zit de hele geschiedenis vervat.
Ook de jouwe.
In de stenen komen de doden weer tot leven.
De doden zijn de soldaten die hoofdpersonage Manase tijdens WO II zag sterven.
Soms werden ze uit hun uitzichtloos lijden verlost, terwijl ze net als hij, afgesneden van hun eenheid, schuilden in een grot, wachtend tot ze door de Amerikanen zouden gevonden worden.
Of wilde de kapitein, die elke dag het bloed van zijn blinkende zwaard poetste, zichzelf van hun kreunen verlossen?
Wat deed Manase? Deed hij iets? En waaraan gehoorzaamde hij? Aan de plicht van de militair? Aan zijn fascinatie voor het blinkende zwaard? Aan menselijkheid en mededogen?
Er was die soldaat, op sterven na dood, die in de grot Manase zozeer begeesterde met zijn verhalen over stenen dat het de rest van zijn leven obsessief ging bepalen.
Hij werd een afwezige echtgenoot. Hij werd een afwezige vader voor de tweede zoon die niet, zoals de oudste, dezelfde fascinatie voor stenen ontwikkelde.
Er is de grot in de steengroeve.
Er is de groene hoornkiezel. De soldaat in de oorlog klemde hem in zijn hand, Manases jongste zoon wordt vermoord als hij ernaar op zoek is.
Manase’s huwelijk strandt, onder beschuldiging, zelfverwijt en onmacht.
Er is de jongste zoon, die zich van hem afkeert en zich later aansluit bij een extreem linkse studentenbeweging.
Als jongeman zoekt hij zijn vader op. Wat hij hem te zeggen heeft, is schokkend.
Het lijden van vader en zoon onder de onmacht om te troosten is schokkend.
Hun liefde, het verlangen ernaar, de eenzaamheid.
Er zijn de trauma’s.
Er zijn de nachtmerries, die net als de stenen, van die trauma’s getuigen.
Er is de schuld.
Werkelijkheid, trauma en herbeleven wordt één kluwen. Voor Manase, voor de lezer.
Je voelt meer dan je begrijpt.
Het verhaal blijft nog een tijd als een steen op je hart liggen.
We zijn allemaal deel van de geschiedenis.