Jan Vandekerckhove
Leestip van Jan Vandekerckhove
De treinlezer

Het ontluisterende geheim van streaminggigant Spotify

4 april 2025

Hoe minder intens hun gebruikers luisteren, hoe beter. Dit boek van de Amerikaanse onderzoekster Liz Pelly onthult het ontluisterende geheim van Spotify.

Muzikanten en muziekliefhebbers zijn al langer ontevreden met de streaminggigant Spotify. Niet alleen door de povere uitbetalingen aan artiesten, maar ook door de manier waarop Spotify muziekcultuur afvlakt.

Liz Pelly legt gedetailleerd uit hoe Spotify zichzelf in de markt zet als muziekplatform, maar uiteindelijk gewoon een marketingbedrijf is dat niets om cultuur geeft.

In het begin - toen de Zweden Daniel Ek en Martin Lorentzon het bedrijf in 2006 oprichtten - leek Spotify op maat gemaakt te zijn van de muziekliefhebber. In 2012 veranderde er iets. Spotify moest groeien. Via een marktonderzoek ontdekten Ek en Lorentzon dat de meeste mensen vooral muziek opzetten op bepaalde 'momenten': in de auto, tijdens een huisfeestje, tijdens het poetsen... Met andere woorden: ze consumeren muziek als achtergrondgeluid. Daar ging het bedrijf meer op inzetten door playlists naar voren te schuiven. Zo konden abonnees zonder veel na te denken een 'chill playlist' opzoeken.

In het begin werden die playlists nog gecureerd door mensen in plaats van door algoritmes. Toch heerste er al snel onvrede. Spotify begon zich obsessief met data en cijfers bezig te houden. Nummers konden viraal gaan door in een populaire playlist opgenomen te worden, maar werden even genadeloos weer verwijderd als ze vaak werden overgeslagen.

Bijgevolg belonen playlists artiesten die behapbare muziek maken. Korte catchy nummers krijgen alle aandacht, wat artiesten aanmoedigt om muziek zonder weerhaken te maken. Spotify vraagt muzikanten om simpele nummers te maken die bij de stemming van een bepaalde playlist passen.

Zo is er ook de Perfect Fit Content (PFC). Gaandeweg begonnen mensen vreemde nummers in hun playlists te ontdekken. Ze vallen niet op wanneer je onaandachtig luistert, maar de actieve luisteraar merkt al snel dat ze wel erg generisch klinken. Daarnaast zijn ze vaak verbonden aan artiesten die uit het niets lijken te komen en een verzonnen biografie hebben. Muziek wordt compleet gedevalueerd en niet meer als kunstwerk gezien.

De vraag rijst: is Spotify echt de boeman, of wordt dit alles mogelijk gemaakt door het passieve luistergedrag van de gebruikers?

Liz Pelly levert alvast enkele tips voor wie zich machteloos voelt als individuele luisteraar. Blijf weg van de automatisch gegenereerde afspeellijsten. Playlists gemaakt door andere muziekfans zijn uiteraard wel oké. Blijf bewust omgaan met muziek en beloon toegewijde artiesten met je tijd en aandacht. Ga naar optredens en koop eens een plaat. Blijf praten over de muziek die je raakt. En vooral: zie muziek niet als een louter product, als achtergrondgeluid om de stilte tegen te gaan, maar als een artistieke uiting die onlosmakelijk verbonden is met een context, een verhaal en een gemeenschap.



Synopsis

Since Spotify launched in 2008, music streaming services have steadily encroached on our lives. Streaming was sold as a legal alternative to piracy. But in reality, it was an untenable model that enriched a small number of executives while pillaging music communities and exploiting listeners. Mood Machine tells the story of the so-called streaming revolution by reckoning with both sides of what Spotify refers to as its two-sided marketplace: the listeners who pay with their dollars and data, and the musicians who provide the material powering it all (and are increasingly charged fees to access their fans). With testimony from industry insiders and artists alike, Pelly will give voice to the new discontent, and sketch out how the ecstasy and diversity and connection of music can be preserved for future generations.

Jan Vandekerckhove
Leestip van Jan Vandekerckhove
De treinlezer

Titel:
Mood Machine. The Rise of Spotify and the Costs of the Perfect Playlist.
Auteur:
Liz Pelly
# pagina's:
288
Uitgeverij:
Hodder & Stoughton
ISBN:
9781399718844
Aanbevolen voor:
Confronterend,
Leerrijk,
Ontluisterend

Gerelateerde leestips