Vrouwen in duistere tijden
In Vrouwen in duistere tijden (2025) portretteert auteur en filosofe Alicja Gescinska tien invloedrijke vrouwen uit de 20e eeuw, intellectuelen en denkers die zich staande hielden in oorlog, onderdrukking of totalitaire regimes.
Onder anderen Rosa Luxemburg, Martha Gellhorn, Simone Weil en Hannah Arendt zijn vrouwen die met woord en daad streden tegen onrecht, verdrukking of morele vervreemding.
Gescinska's boek wil aantonen dat "als het kwaad in de mens zit, ook het goede bestaat" en dat die vrouwen bakens van menselijkheid, moed en denken konden zijn, juist in "de donkerste uren" van de geschiedenis.
De veelzijdige selectie van vrouwen is een van de sterke kanten van dit boek. De tien geselecteerde vrouwen komen uit verschillende landen, periodes en achtergronden. Die diversiteit maakt het boek rijk en toont dat verzet en besef van verantwoordelijkheid geen eenduidig pad is.
Gescinska gebruikt hun levensverhalen om dieper na te denken over goed en kwaad, vrijheid, verantwoordelijkheid, menselijke waardigheid en de rol van denken in moeilijke tijden - wat het boek ook relevant maakt voor vandaag.
Dit waardevolle boek is een oproep om niet te vergeten dat menselijkheid, verzet en denken ook in duisternis blijven oplichten. Het is daarom meer dan een geschiedenis: het is een morele spiegel voor vandaag.
(In een eerdere leestip raadde ik al een ander boek van Alicja Gescinska aan: Thuis in muziek. Een oefening in menselijkheid (2018). Daarin behandelt ze de vraag of muziek mens en maatschappij beter maakt en stelt ze dat muziek eerder een fundament dan een ornament is van ons bestaan.)