Een persoonlijke liefdesverklaring aan Willem Elsschot

Het boek Willem Elsschot. Het ridderspoor (1994) van journalist en columnist Johan Anthierens (1937-2000) is geen droge biografie, maar een persoonlijke essayistisch portret .

Anthierens, altijd wars van academische ernst en literair gezag, gebruikt Elsschot als spiegel en gesprekspartner, en schrijft met bewondering, maar ook met ironie en eigenzinnigheid.

De auteur benadrukt de dubbele natuur van Alfons De Ridder alias Willem Elsschot: zakenman en dichter, nuchtere realist en gevoelige romanticus. Die spanning noemt hij het "ridderspoor" - een beeld voor de adellijke schoonheid die onverwacht opduikt in alledaagse banaliteit.

Wat me vooral aantrekt in dit boek is dat Anthierens laat zien hoe Elsschot met sobere taal en ironie emoties oproept die daardoor des te sterker zijn. Lijmen, Het been, Kaas en Het dwaallicht krijgen aandacht als voorbeelden van die unieke combinatie van zakelijkheid en melancholie. Het is een ode aan de kracht van stijl.

Elsschots proza resoneert nog steeds in de moderne tijd: ironisch, kritisch tegenover hypocrisie, maar altijd met een zweem van weemoed.